Dhismaha kaydka
Macluumaadka qaybtani waxay u kaydgasanyihiin, una kooxaysanyihiin sida soo socota:
(i) Buugag, (ii) Cutubyo buugag, (iii) Maqaallo (majalladeed), (iv) Qoraallo aan horay loo shaacinin, (v) Sawirro, (vi) Maqal (cajalado), (vii) Maqal-muuqaal.
Mawduuc kasta oo halkan ku jira waxaa la socda xog raadraac oo kaamil ah, mucda qoraalka (abstract), saddex ereyfur, mulaaxadooyin, iyo abla’ablaynta mawaadiicda qaarkood. Qayb kastoo ka mid ah kaydka waxaa ku lifaaqan mid ama in ka badan oo fayl ah (oo PDF ama qaab kale ah) oo la xiriira qoraalka iyo/ama macluumaadka warbaahinta kala duwan. Shayga aad damacsantahay in aad ka dhex hesho kaydka waxaad ku raadin kartaa: Qoraha (magaciisa), cinwaanka, mowduuca, ereyfur, bedka uu ka midka yahay mowduucu iyo luqadda.
Bededka mawaadiicda ee la adeegsaday (oo u taxan qaabka iskuxigga alifba’da) waxay kala yihiin: culuunta beeraha, antrooboolojiga, arkiyooloojiga iyo taariikhda, fanka iyo sawirrada, waxbarashada, qaamuusyada iyo ereybixiye (glossary), dukumentooyin, juqraafi, suugaan, cilmi-afeed, cilmiga daawada, muusiko, siyaasad, diin, ururin raadraacyo, ilo dhaqaale, culuunta dabiiciga, ciyaaraha (sport). Arrimahani warbixintooda waxay ku qoranyihiin saddex luqadood: Talyaani,Soomaali iyo Ingiriisi.
F.G. Magacyada Soomaaliyeed waxaa hab dhigaalkooda loo adeegsaday sida qoraal walba ay ugu dhex muuqdaan; sidaa darteed , isla qore ayaa suurtaggal ah in mar loo qoro habka far Soomaalida (sida Cali), marna sida ay reer galbeedku u qoraan (Ali) (inta badanna Soomaalida ayaa sidaa u adeegsata). Taasina waxay keeni kartaa in mararka qaarkood loo baahdo in dhowr jeer la sameeyo raadinta shayga la doonayo.
Ururinta
Qayb kasta oo ka mid ah qaybaha kor ku taxan waxay u dhigantaa hal ururinta macluumaad, oo loola jeedo:
(i) Buugag
Qaybtan waxaa ka mid ah buugag oo midkiiba hal mowduuc ka hadlayo (monographs), buugag waxbarasho, dukumentooyin rasmi ah, iwm.
(ii) Cutubyo buugag
Qaybtan waxaa ku jira dhammaan maqaallada laga dhex helo buugag jacbur ah (oo xataa qaybta buugagta ayaa laga dhex heli karaa).
(iii) Maqaallo
Halkan waxaa ku jira maqaallo lagu daabacay majallado iyo wargayso oo xilliyo koobanba mar soo baxaan.
(iv) Qoraallo aan la daabacin
Waxaa halkan ku urursan dukumentooyin aan la daabacin, qoraallo badankooda lagu rogay makiinadda rogitaanka (mimeographed), oo ah wixii ka soo baxay muxaadarooyin, shirar iyo dhacdooyin kale ee taariikheed iyo dokumentaariyo (filin), oo si gaar ah ula xiriira hawlo ay qabteen niman ku xeeldheer dhaqanka Soomaaliyeed.
(v) Sawirro
Qaybtan waxaa ku urursan macluumaad kala jaajaad ah: waraaqo leh sawirro wacyigelin, sawirraddii xilliga gumaysiga, sawirro ay sameeyeen 80tamaddi dad kala duwan, kuwaasoo la xiriira muuqaal degaanneed, muuqaallo kala duwan ee muujinaya noolasha Soomaaliyeed (sawirro dukaamada derbiyadooda lagu sharraxo, qalab muusiko, ciyaaro, muuqaal degaan, iwm).(vi) Maqal (cajalado)
Ururinta maqalka waxa ka mid ah:
– Muusig dhaqameed ee uu ururiyay, kana faallooday Prof. Francesco Giannattasio, oo mar hore lagu shubay ‘Mediateca della Fondazione Santa Cecilia di Roma’ Hay’addaasoo noo oggolaatay in lagu biiriyo Kaydkayaga.
– Codad wadasheekeysi oo laga duubay Odoyaashii Akadeemiyada Cilmiga Fanka iyo Cilmiga ee Muqdisho, oo ku saabsanaa mowduucyo dhaqameed, oo la sameeyay 80-meeyadiii;
– Warar laga soo daayay raadiyaha Muqdisho;
– Ururinta maansooyinka oo ay tiriyeen oo laga duubay isla abwaannada curiyay;
– Arrimo masraxeed.(vii) Maqal muuqaal (Video)
Qeybtan waxaa ku jira maqal muuqaal oo la xiriira dhacdooyin qiima leh, oo ay ka mid yihiin soo bandhigida Qaamuuska Soomaali-Talyaani oo lagu qabtay Akademiyada Cilmiga, Fanka iyo Suugaanta ee Muqdisho 1985-kii, ama furitaanka shirweynihii III ee Ururka Cilmibaarista Soomaaliyeed oo lagu qabtay Rome 1986-kii. Maqal Muuqaallo dhowr ah ayaa waxaa soo saaray aqoonyahanno ku xeel dheer cilmiga antroboolojiga iyo cilmibaarayaal oo siyaabo kala duwan uga hadlayaan dhaqanka Soomaalida.